Zasady ogólne

Art. 3. 1. Uczest­nik ruchu i inna osoba zna­j­du­jąca się na drodze są obow­iązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga – szczególną ostrożność, unikać wszelkiego dzi­ała­nia, które mogłoby spowodować zagroże­nie bez­pieczeństwa lub porządku ruchu dro­gowego, ruch ten utrud­nić albo w związku z ruchem zakłó­cić spokój lub porządek pub­liczny oraz narazić kogokol­wiek na szkodę. Przez dzi­ałanie rozu­mie się również zaniechanie.

1. Przepis ust. 1 sto­suje się odpowied­nio do osoby zna­j­du­jącej się w pobliżu drogi, jeżeli jej zachowanie mogłoby pociągnąć za sobą skutki, o których mowa w tym przepisie.

2. Jeżeli uczest­nik ruchu lub inna osoba spowodowała jed­nak zagroże­nie bez­pieczeństwa ruchu dro­gowego, jest obow­iązana przed­sięwz­iąć niezbędne środki w celu niezwłocznego usunię­cia zagroże­nia, a gdyby nie mogła tego uczynić, powinna o zagroże­niu uprzedzić innych uczest­ników ruchu.

Art. 4. Uczest­nik ruchu i inna osoba zna­j­du­jąca się na drodze mają prawo liczyć, że inni uczest­nicy tego ruchu przestrze­gają przepisów ruchu dro­gowego, chyba że okoliczności wskazują na możli­wość odmi­en­nego ich zachowania.

Art. 5. 1. Uczest­nik ruchu i inna osoba zna­j­du­jąca się na drodze są obow­iązani stosować się do pole­ceń i syg­nałów dawanych przez osoby kieru­jące ruchem lub uprawnione do jego kon­troli, syg­nałów świ­etl­nych oraz znaków dro­gowych, nawet wów­czas, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowa­nia niż nakazany przez te osoby, syg­nały świ­etlne lub znaki drogowe.

1. Polece­nia i syg­nały dawane przez osoby kieru­jące ruchem lub uprawnione do jego kon­troli mają pier­wszeństwo przed syg­nałami świ­etl­nymi i znakami drogowymi.

2. Syg­nały świ­etlne mają pier­wszeństwo przed znakami dro­gowymi reg­u­lu­ją­cymi pier­wszeństwo przejazdu.

Art. 6. 1. Polece­nia lub syg­nały może dawać uczest­nikowi ruchu lub innej oso­bie zna­j­du­jącej się na drodze:

polic­jant; żołnierz Żan­darmerii Wojskowej lub wojskowego organu porząd­kowego, zabez­piecza­jący prze­marsz lub prze­jazd kolumny wojskowej albo w razie akcji związanej z ratowaniem życia lub mienia; funkcjonar­iusz Straży Granicznej; inspek­tor Inspekcji Trans­portu Dro­gowego; umundurowany inspek­tor kon­troli skar­bowej lub funkcjonar­iusz celny; strażnik gminny (miejski); pra­cownik kole­jowy na prze­jeździe kole­jowym; osoba dzi­ała­jąca w imie­niu zarządcy drogi lub osoba wykonu­jąca roboty na drodze na zlece­nie lub za zgodą zarządcy drogi; osoba nad­zoru­jąca bez­pieczne prze­jś­cie dzieci przez jezd­nię, w wyz­nac­zonym miejscu; kieru­jący auto­busem szkol­nym w miejs­cach pos­toju związanych z wsi­adaniem lub wysi­adaniem dzieci; ratownik górski pod­czas wykony­wa­nia czyn­ności związanych z prowadze­niem akcji ratown­iczej; strażnik leśny lub funkcjonar­iusz Straży Parku – na tere­nie odpowied­nio lasu lub parku nar­o­dowego; strażak Państ­wowej Straży Pożarnej pod­czas wykony­wa­nia czyn­ności związanych z prowadze­niem akcji ratown­iczej; członek ochot­niczej straży pożarnej pod­czas wykony­wa­nia czyn­ności związanych z prowadze­niem akcji ratown­iczej. funkcjonar­iusz Biura Ochrony Rządu pod­czas wykony­wa­nia czyn­ności związanych z zapewnie­niem bez­pieczeństwa ochra­ni­anych osób, obiek­tów i urządzeń; pilot pod­czas wykony­wa­nia czyn­ności związanych z pilo­towaniem prze­jazdu pojazdu nienor­maty­wnego. 2. Osoby, o których mowa w ust. 1 i ust. 4 pkt 2, powinny być łatwo rozpoz­nawalne i widoczne z dostate­cznej odległości, zarówno w dzień, jak i w nocy.

1. Przepis ust. 2 w zakre­sie łatwej rozpoznawalności:

doty­czy osoby wymienionej w ust. 1 pkt 1 tylko poza obszarem zabu­dowanym; nie doty­czy kieru­jącego auto­busem szkol­nym, jeżeli syg­nał do zatrzy­ma­nia innych pojazdów dawany jest przez tę osobę bez wychodzenia z odpowied­nio oznac­zonego pojazdu. Osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 4 – 8 i 12 oraz ust. 4 pkt 2, mogą dawać polece­nia lub syg­nały uczest­nikowi ruchu lub innej oso­bie zna­j­du­jącej się na drodze pod warunk­iem ukończenia szkole­nia orga­ni­zowanego przez wojew­ódzki ośrodek ruchu dro­gowego. Pilot zabez­piecza­jący prze­jazd pojazdu nienor­maty­wnego będący osobą, o której mowa w ust. 1 pkt 1 – 3c i 9, nie podlega szkoleniu.

3b. Szkole­nie, o którym mowa w ust. 3a, może być przeprowad­zone odpłat­nie. Opłatę ponosi pod­miot kieru­jący na szkole­nie, a w pozostałych przy­pad­kach – osoba odby­wa­jąca szkole­nie. Wysokość maksy­mal­nej opłaty za szkole­nie jed­nej osoby nie może przekraczać 30 % min­i­mal­nego wyna­grodzenia za pracę ustalonego na pod­stawie przepisów o min­i­mal­nym wyna­grodze­niu za pracę.

1. Min­is­ter właś­ciwy do spraw wewnętrznych w porozu­mie­niu z min­istrem właś­ci­wym do spraw trans­portu, uwzględ­ni­a­jąc potrzebę zapewnienia bez­pieczeństwa i porządku w trak­cie kierowa­nia ruchem dro­gowym oraz sprawnego wykony­wa­nia czyn­ności w tym zakre­sie, w drodze rozporządzenia:

określi orga­ni­za­cję i sposób wykony­wa­nia czyn­ności, o których mowa w ust. 1, pro­gram i tryb prowadzenia szkole­nia w tym zakre­sie, wzór zaświad­czenia o ukończe­niu szkole­nia, wysokość stawek za szkole­nie oraz tryb ich pobiera­nia i zwrotu, biorąc pod uwagę w szczegól­ności śred­nie realne koszty orga­ni­za­cji i przeprowadza­nia szkole­nia; może upoważnić inne osoby do wykony­wa­nia czyn­ności, o których mowa w ust. 1, oraz określić okoliczności, szczegółowe warunki, sposób wykony­wa­nia czyn­ności w tym zakre­sie, jak również warunki, które te osoby muszą speł­niać; określi wzór ubioru osób, o których mowa w ust. 1 pkt 4 – 6. Art. 7. 1. Znaki i syg­nały dro­gowe wyrażają ostrzeże­nia, zakazy, nakazy lub informacje.

1. Min­is­ter właś­ciwy do spraw trans­portu i min­is­ter właś­ciwy do spraw wewnętrznych, w porozu­mie­niu z Min­istrem Obrony Nar­o­dowej, uwzględ­ni­a­jąc w szczegól­ności konieczność dos­tosowa­nia syg­nałów dro­gowych do postanowień umów między­nar­o­dowych, określi, w drodze roz­porządzenia, znaki i syg­nały obow­iązu­jące w ruchu dro­gowym, ich znacze­nie i zakres obowiązywania.

2. Min­is­ter właś­ciwy do spraw trans­portu w porozu­mie­niu z min­istrem właś­ci­wym do spraw wewnętrznych, uwzględ­ni­a­jąc konieczność zapewnienia czytel­ności i zrozu­mi­ałości znaków i syg­nałów dro­gowych dla uczest­ników ruchu dro­gowego, określi, w drodze roz­porządzenia, szczegółowe warunki tech­niczne dla znaków i syg­nałów dro­gowych oraz urządzeń bez­pieczeństwa ruchu dro­gowego, a także warunki ich umieszcza­nia na drogach.

Art. 8. 1. Osoba niepełnosprawna legi­t­y­mu­jąca się kartą parkingową kieru­jąca pojaz­dem samo­chodowym oznac­zonym tą kartą, może nie stosować się do niek­tórych znaków dro­gowych doty­czą­cych zakazu ruchu lub pos­toju, w zakre­sie określonym przepisami o których mowa w art. 7 ust. 2.

1. Przepis ust. 1 sto­suje się również do:

kieru­jącego pojaz­dem, który prze­wozi osobę niepełnosprawną legi­t­y­mu­jącą się kartą parkingową; kieru­jącego pojaz­dem należą­cym do placówki, o której mowa w ust. 3a pkt 3, prze­wożącego osobę mającą znacznie ogranic­zone możli­wości samodziel­nego porusza­nia się, pozosta­jącą pod opieką takiej placówki. 3. Kartę parkingową umieszcza się za przed­nią szybą pojazdu samo­chodowego, a jeśli pojazd nie posi­ada przed­niej szyby – w widocznym miejscu w przed­niej części pojazdu, w sposób eksponu­jący widoczne zabez­pieczenia karty oraz umożli­wia­jący odczy­tanie jej numeru i daty ważności.

3a. Kartę parkingową wydaje się:

oso­bie niepełnosprawnej zal­ic­zonej do znacznego albo umi­arkowanego stop­nia niepełnosprawności mającej znacznie ogranic­zone możli­wości samodziel­nego porusza­nia się; oso­bie niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16 roku życia mającej znacznie ogranic­zone możli­wości samodziel­nego porusza­nia się; placówce zaj­mu­jącej się opieką, reha­bil­i­tacją lub edukacją osób niepełnosprawnych mają­cych znacznie ogranic­zone możli­wości samodziel­nego porusza­nia się. 4. Kartę parkingową oso­bie, o której mowa w ust. 3a pkt 1 i 2, wydaje, za opłatą i po uiszcze­niu opłaty ewiden­cyjnej, prze­wod­niczący powia­towego zespołu do spraw orzeka­nia o niepełnosprawności, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierp­nia 1997 r. o reha­bil­i­tacji zawodowej i społecznej oraz zatrud­ni­a­niu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z późn. zm.3)), na pod­stawie wydanego przez zespół do spraw orzeka­nia o niepełnosprawności:

orzeczenia o niepełnosprawności, orzeczenia o stop­niu niepełnosprawności, orzeczenia o wskaza­ni­ach do ulg i uprawnień – wraz ze wskazaniem, o którym mowa w art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierp­nia 1997 r. o reha­bil­i­tacji zawodowej i społecznej oraz zatrud­ni­a­niu osób niepełnosprawnych. 5. Kartę parkingową placówce, o której mowa w ust. 3a pkt 3, wydaje za opłatą i po uiszcze­niu opłaty ewiden­cyjnej, prze­wod­niczący powia­towego zespołu do spraw orzeka­nia o niepełnosprawności, na pod­stawie doku­men­tów przed­staw­ionych przez wniosko­dawcę, przy czym na jeden pojazd wyko­rzysty­wany do prze­wozu osób niepełnosprawnych wydaje się jedną kartę.

5a. (uchy­lony).

5b. (uchy­lony).

5c. Kartę parkingową wydaje się oso­bie, o której mowa w ust. 3a pkt 1 i 2, na okres ważności orzeczenia, o którym mowa w ust. 4, jed­nakże nie dłużej niż na okres 5 lat, a placówce, o której mowa w ust. 3a pkt 3 na okres 3 lat.

5d. W przy­padku zaprzes­ta­nia wyko­rzysty­wa­nia pojazdu do prze­wozu osób niepełnosprawnych, mają­cych znacznie ogranic­zone możli­wości samodziel­nego porusza­nia się, pod­miot zarządza­jący placówką, o której mowa w art. 8 ust. 3a pkt 3 jest zobow­iązany do niezwłocznego zwrotu karty parkingowej organowi, który ją wydał.

5e. Karta parkingowa traci ważność:

po upły­wie ter­minu ważności karty; w przy­padku zgłoszenia utraty karty przez osobę lub placówkę, której wydano kartę; w przy­padku zwrotu karty organowi, który ją wydał; w razie lik­widacji placówki, której wydano kartę; w razie śmierci osoby, której wydano kartę. 5f. Min­is­ter właś­ciwy do spraw zabez­pieczenia społecznego dokonuje, z zachowaniem przepisów ustawy z dnia 29 sty­cz­nia 2004 r. – Prawo zamówień pub­licznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907, 984 i 1047), wyboru pro­du­centa blanki­etów kart parkingowych.

1. Przepis ust. 1 sto­suje się odpowied­nio w sto­sunku do kieru­ją­cych pojaz­dami zaopa­tr­zonymi w kartę parkingową wydaną za granicą.

6a. Opłata za wydanie karty parkingowej nie może przekroczyć 1% prze­cięt­nego miesięcznego wyna­grodzenia w gospo­darce nar­o­dowej w poprzed­nim roku, ogłaszanego do celów emery­tal­nych w Dzi­en­niku Urzę­dowym Rzeczy­pospo­litej Pol­skiej „Mon­i­tor Pol­ski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

6b. Opłata za wydanie karty parkingowej stanowi dochód budżetu państwa.

1. Min­is­ter właś­ciwy do spraw zabez­pieczenia społecznego, w porozu­mie­niu z min­istrem właś­ci­wym do spraw trans­portu określi, w drodze rozporządzenia:

wzór oraz tryb wydawa­nia kart parkingowych osobom, o których mowa w ust. 3a pkt 1 i 2 oraz placówkom, o których mowa w ust. 3a pkt 3, uwzględ­ni­a­jąc w szczegól­ności zapewnie­nie jed­no­litej pro­ce­dury wydawa­nia kart parkingowych oraz konieczność tech­nicznego zabez­pieczenia karty w sposób gwaran­tu­jący jej aut­en­ty­czność oraz ujed­no­lice­nia wzoru karty parkingowej z rozwiąza­ni­ami przyję­tymi w kra­jach europe­js­kich, w celu umożli­wienia korzys­ta­nia osobom niepełnosprawnym z ulg i przy­wile­jów w ruchu dro­gowym, określonych w przepisach prawa kra­jowego; zasady nadawa­nia numerów wydawanym kar­tom parkingowym, uwzględ­ni­a­jąc w szczegól­ności konieczność stworzenia sprawnego sys­temu wydawa­nia, ewidencjonowa­nia i kon­troli praw­idłowości wyko­rzysty­wa­nia kart oraz fakt, że w przy­padku kart, o których mowa w ust. 3a pkt 3 częś­cią skład­ową numeru karty jest numer rejes­tra­cyjny pojazdu; tryb postępowa­nia w sprawie zwrotu karty parkingowej, mając na względzie zapewnie­nie jed­no­litej pro­ce­dury zwrotu kart parkingowych; wzór wniosku o wydanie karty parkingowej, mając na uwadze zapewnie­nie jed­no­litej formy składanych wniosków. 8. Min­is­ter właś­ciwy do spraw zabez­pieczenia społecznego, w porozu­mie­niu z min­istrem właś­ci­wym do spraw trans­portu i min­istrem właś­ci­wym do spraw zdrowia określi, w drodze roz­porządzenia, rodzaj placówek zaj­mu­ją­cych się opieką, reha­bil­i­tacją lub edukacją osób niepełnosprawnych mają­cych znacznie ogranic­zone możli­wości porusza­nia się, uprawnionych do uzyska­nia karty parkingowej, mając na względzie zapewnie­nie wydawa­nia karty właś­ci­wym placówkom.

1. Min­is­ter właś­ciwy do spraw zabez­pieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:

wysokość opłaty za wydanie karty parkingowej, uwzględ­ni­a­jąc koszty związane z jej pro­dukcją i dys­try­bucją; warunki dys­try­bucji blanki­etów kart parkingowych, mając na uwadze zapewnie­nie sprawności i bez­pieczeństwa pro­cesu przekazy­wa­nia tych kart do powia­towych zespołów do spraw orzeka­nia o niepełnosprawności. Art. 8a. (uchy­lony). Art. 9. Uczest­nik ruchu i inna osoba zna­j­du­jąca się na drodze są obow­iązani ułatwić prze­jazd pojazdu uprzy­wile­jowanego, w szczegól­ności przez niezwłoczne usunię­cie się z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzy­manie się.

Art. 10. 1. Min­is­ter właś­ciwy do spraw trans­portu sprawuje nadzór nad zarządzaniem ruchem na dro­gach krajowych.

1. Woje­w­oda sprawuje nadzór nad zarządzaniem ruchem na drogach:

wojew­ódz­kich, powia­towych, gmin­nych, pub­licznych położonych w mias­tach na prawach powiatu i w mieś­cie stołecznym Warsza­wie, wewnętrznych położonych w stre­fach ruchu lub stre­fach zamieszka­nia. 3. Gen­er­alny Dyrek­tor Dróg Kra­jowych i Autostrad zarządza ruchem na dro­gach kra­jowych, z zas­trzeże­niem ust. 6.

1. Marsza­łek wojew­ództwa zarządza ruchem na dro­gach wojew­ódz­kich, z zas­trzeże­niem ust. 6.

2. Starosta zarządza ruchem na dro­gach powia­towych i gmin­nych, z zas­trzeże­niem ust. 6.

3. Prezy­dent miasta zarządza ruchem na dro­gach pub­licznych położonych w mias­tach na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych.

4. Zarządzanie ruchem na dro­gach wewnętrznych, w tym w stre­fie ruchu i stre­fie zamieszka­nia, należy do pod­miotu zarządza­jącego tymi drogami.

5. Gen­er­alny Dyrek­tor Dróg Kra­jowych i Autostrad może powierzyć zada­nia w zakre­sie zarządza­nia ruchem na dro­gach kra­jowych marsza­łkowi województwa.

6. Drogami kra­jowymi, wojew­ódzkimi, powia­towymi i gmin­nymi są drogi pub­liczne określone zgod­nie z przepisami o dro­gach publicznych.

7. Organy sprawu­jące nadzór nad zarządzaniem ruchem na dro­gach mogą nakazać zmi­anę orga­ni­za­cji ruchu ze względu na ważny interes ogól­nospołeczny lub konieczność zapewnienia ruchu tranzytowego.

10a. Pod­mioty zarządza­jące drogami, o których mowa w ust. 7, usta­la­jąc orga­ni­za­cję ruchu na tych dro­gach sto­sują znaki i syg­nały dro­gowe oraz zasady ich umieszcza­nia wynika­jące z ustawy i jej przepisów wykon­aw­czych. Koszt oznakowa­nia drogi wewnętrznej ponosi pod­miot zarządza­jący drogą.

1. Min­is­ter właś­ciwy do spraw trans­portu, mając na uwadze konieczność ochrony dróg przed zniszcze­niem oraz zapewnie­nie bez­pieczeństwa ruchu w okre­sie zwięk­szonego natęże­nia ruchu pojazdów osobowych, może wprowadzić, w drodze roz­porządzenia, okre­sowe ograniczenia ruchu pojazdów na dro­gach lub zakaz ruchu niek­tórych rodza­jów pojazdów.

2. Min­is­ter właś­ciwy do spraw trans­portu, w porozu­mie­niu z min­istrem właś­ci­wym do spraw wewnętrznych i Min­istrem Obrony Nar­o­dowej, uwzględ­ni­a­jąc w szczególności:

konieczność zapewnienia bez­pieczeństwa wszys­tkim uczest­nikom ruchu dro­gowego, potrzebę efek­ty­wnego wyko­rzys­ta­nia dróg pub­licznych, potrzeby społeczności lokalnej, określi, w drodze roz­porządzenia, szczegółowe warunki zarządza­nia ruchem na dro­gach oraz wykony­wa­nia nad­zoru nad tym zarządzaniem.